• تشخیص اتیسم
    • اتیسم دقیقا چیست؟
    • آیا فرزندم اتیسم دارد؟
    • نشانه‌های اتیسم
      • نوزادان( علائم اتیسم تا ۳ سالگی)
      • پیش از مدرسه (علائم اتیسم ۳ تا ۷ سال)
      • نوجوانان ( علائم اتیسم ۸ تا ۱۴ سال)
      • بزرگسالان ( علائم اتیسم ۱۴ سال به بالا)
    • تعاریف و برداشت‌های اشتباه
    • سوالات متداول
  • آشنایی با انجمن
    • هیئت مدیره انجمن اتیسم ایران
    • هیئت امنا انجمن اتیسم ایران
    • اعضای شورای علمی
  • خدمات انجمن
    • واحد سلامت خانواده
    • واحد آکادمی اتیسم
    • شبکه دوستدار اتیسم
  • راهنمای خانواده اتیسم
    • کتابچه‌های راهنما
    • رویدادها و کارگاه‌های آموزشی
    • ابزارها و وسایل کمکی اتیسم
    • فصلنامه آوای اتیسم
    • مشاوره تلفنی اتیسم | Helpline
    • درخواست «نامه رسمی انجمن»
  • مجله اتیسم
    • اخبار انجمن اتیسم ایران
    • اخبار جهانی اتیسم
    • فصلنامه «آوای اتیسم»
    • ماه جهانی آگاهی‌بخشی اتیسم (۲۰۲۱)
    • خوش نامه
    • مهربانی شما
  • ثبت‌نام
  • تهران ، تهران ، آدرس فارسی هدر
  • مرکز مشاوره تلفنی اتیسم
  • ۰۲۱-۴۸۰۸۵۰۰۰
  • هر روز از ساعت ۹ الی ۱۷
  • تشخیص اتیسم
    • اتیسم دقیقا چیست؟
    • آیا فرزندم اتیسم دارد؟
    • نشانه‌های اتیسم
      • نوزادان( علائم اتیسم تا ۳ سالگی)
      • پیش از مدرسه (علائم اتیسم ۳ تا ۷ سال)
      • نوجوانان ( علائم اتیسم ۸ تا ۱۴ سال)
      • بزرگسالان ( علائم اتیسم ۱۴ سال به بالا)
    • تعاریف و برداشت‌های اشتباه
    • سوالات متداول
  • آشنایی با انجمن

      درباره انجمن اتیسم ایران

      هیئت امنا
      هیئت مدیره
      شورای علمی
      چارت سازمانی

      عضویت داوطلبین

      تاریخچه انجمن اتیسم ایران

      شعب و نمایندگی‌ها

      ارتباط با دفتر مرکزی
      شعب و نمایندگی‌های سراسر کشور
      ثبت درخواست نمایندگی

      نقشه گستردگی انجمن اتیسم ایران

      بروشور معرفی انجمن اتیسم ایران

      دریافت نسخه فارسی (PDF)
      دریافت نسخه انگلیسی (PDF)

      فیلم معرفی انجمن اتیسم ایران

    • هیئت مدیره انجمن اتیسم ایران
    • هیئت امنا انجمن اتیسم ایران
    • اعضای شورای علمی
  • خدمات انجمن
      انجمن اتیسم ایران

      مطالبه‌گری جامعه اتیسم

      زندگی اجتماعی برای فرد و خانواده اتیسم با همراهی نهادها و سازمان‌های مختلف امکان‌پذیر است.

      ادامه...

      انجمن اتیسم ایران

      سلامت خانواده

      مجموعه‌هایی که با آغوش باز شرایط بهتری برای جامعه اتیسم فراهم کرده‌اند.

      ادامه...

      آکادمی اتیسم

      آموزش، پژوهش و توانبخشی

      آموزش‌هایی برای رشد و پروش مربیان و افراد متخصص

      ادامه...

      شبکه دوستدار اتیسم

      شبکه دوستدار اتیسم

      مجموعه‌هایی که با آغوش باز شرایط بهتری برای جامعه اتیسم فراهم کرده‌اند.

      ادامه...

    • واحد سلامت خانواده
    • واحد آکادمی اتیسم
    • شبکه دوستدار اتیسم
  • راهنمای خانواده اتیسم
    • کتابچه‌های راهنما
    • رویدادها و کارگاه‌های آموزشی
    • ابزارها و وسایل کمکی اتیسم
    • فصلنامه آوای اتیسم
    • مشاوره تلفنی اتیسم | Helpline
    • درخواست «نامه رسمی انجمن»
  • مجله اتیسم
    • اخبار انجمن اتیسم ایران
    • اخبار جهانی اتیسم
    • فصلنامه «آوای اتیسم»
    • ماه جهانی آگاهی‌بخشی اتیسم (۲۰۲۱)
    • خوش نامه
    • مهربانی شما
  • ثبت‌نام
حمایت از اتیسم

  • تشخیص اتیسم
    • اتیسم دقیقا چیست؟
    • آیا فرزندم اتیسم دارد؟
    • نشانه‌های اتیسم
      • نوزادان( علائم اتیسم تا ۳ سالگی)
      • پیش از مدرسه (علائم اتیسم ۳ تا ۷ سال)
      • نوجوانان ( علائم اتیسم ۸ تا ۱۴ سال)
      • بزرگسالان ( علائم اتیسم ۱۴ سال به بالا)
    • تعاریف و برداشت‌های اشتباه
    • سوالات متداول
  • آشنایی با انجمن

      درباره انجمن اتیسم ایران

      هیئت امنا
      هیئت مدیره
      شورای علمی
      چارت سازمانی

      عضویت داوطلبین

      تاریخچه انجمن اتیسم ایران

      شعب و نمایندگی‌ها

      ارتباط با دفتر مرکزی
      شعب و نمایندگی‌های سراسر کشور
      ثبت درخواست نمایندگی

      نقشه گستردگی انجمن اتیسم ایران

      بروشور معرفی انجمن اتیسم ایران

      دریافت نسخه فارسی (PDF)
      دریافت نسخه انگلیسی (PDF)

      فیلم معرفی انجمن اتیسم ایران

    • هیئت مدیره انجمن اتیسم ایران
    • هیئت امنا انجمن اتیسم ایران
    • اعضای شورای علمی
  • خدمات انجمن
      انجمن اتیسم ایران

      مطالبه‌گری جامعه اتیسم

      زندگی اجتماعی برای فرد و خانواده اتیسم با همراهی نهادها و سازمان‌های مختلف امکان‌پذیر است.

      ادامه...

      انجمن اتیسم ایران

      سلامت خانواده

      مجموعه‌هایی که با آغوش باز شرایط بهتری برای جامعه اتیسم فراهم کرده‌اند.

      ادامه...

      آکادمی اتیسم

      آموزش، پژوهش و توانبخشی

      آموزش‌هایی برای رشد و پروش مربیان و افراد متخصص

      ادامه...

      شبکه دوستدار اتیسم

      شبکه دوستدار اتیسم

      مجموعه‌هایی که با آغوش باز شرایط بهتری برای جامعه اتیسم فراهم کرده‌اند.

      ادامه...

    • واحد سلامت خانواده
    • واحد آکادمی اتیسم
    • شبکه دوستدار اتیسم
  • راهنمای خانواده اتیسم
    • کتابچه‌های راهنما
    • رویدادها و کارگاه‌های آموزشی
    • ابزارها و وسایل کمکی اتیسم
    • فصلنامه آوای اتیسم
    • مشاوره تلفنی اتیسم | Helpline
    • درخواست «نامه رسمی انجمن»
  • مجله اتیسم
    • اخبار انجمن اتیسم ایران
    • اخبار جهانی اتیسم
    • فصلنامه «آوای اتیسم»
    • ماه جهانی آگاهی‌بخشی اتیسم (۲۰۲۱)
    • خوش نامه
    • مهربانی شما
  • ثبت‌نام
حمایت از کودکان اتیسم

مقالات تخصصی

رویکردهای نوین درمان در اتیسم / توانبخشی شناخی در کودکان طیف اتیسم

توسط تیم بهیدو  منتشر شده در 30/03/2020

شاید به تعریف اختلال اتیسم و بیان نشانگان بارز آن همچون مشکلاتی در گفتار فرد، تعاملات اجتماعی، مشکلات حرکتی و رفتاری، بر اساس متون و کتاب‌های مرجعی مانند راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی DSM-V بارها و به‌طور فراوان پرداخته‌شده باشد. امّا با گسترده شدن و پیشرفت پژوهش‌های علمی مرتبط با این اختلال، پی گرفتن رویکردهای جدیدی مانند علوم اعصاب و توان‌بخشی شناختی می‌تواند در کنار یافته‌های ارزشمند گذشته، قدم‌های جدیدی را در جهت هرچه بهتر شناختن این اختلال و حرکت به‌سوی مداخلات درمانی مؤثر و نوین برداشت.
باید در نظر داشت که ماهیت طیف گونه‌ی اختلال اوتیسم محدوده‌ی نسبتاً وسیعی از عملکردهای شناختی را شامل می‌شود. به‌عنوان‌مثال بر اساس مطالعات انجام‌شده، تنها در زمینه‌ی یادگیری در افراد دارای اوتیسم، مشکلاتی در توانمندی‌های شناختی نظیر توجه، حافظه کاری، استدلال منطقی، سرعت پردازش و پردازش‌های دیداری و شنیداری، دیده می‌شود.
به همین منظور ابتدا به توان‌بخشی شناختی به‌عنوان مجموعه برنامه‌ها و مداخلات هدفمندی که برای ترمیم یا ارتقای کارکردهای شناختی استفاده می‌شود اشاره می‌کنیم و از کاربرد بالینی آن در زمینه‌ی اختلال اوتیسم با یکی از متخصصین این حوزه گفت‌وگو می‌کنیم.

ما از دکتر آناهیتا خرمی، یکی از متخصصین حوزۀ علوم اعصاب و توان‌بخشی شناختی، در مورد روش‌ها و رویکردهای نوین در نگاه به اختلال اوتیسم با تکیه بر توان‌بخشی و توانمندسازی شناختی سؤال پرسیدیم که ایشان به‌طور جامع مطالب زیر را برای خوانندگان فصلنامه‌ی آوای اتیسم بیان نمودند که درخور توجه می‌باشد:
با سلام به عزیزان و خوانندگان محترم فصلنامه‌ی آوای اتیسم، فرصت بسیار مناسبی است که در مورد این اختلال و رویکردهای موجود در ایران و جهان به این اختلال، صحبت به میان آورده شود.
یکی از مهم‌ترین پیام‌های من برای مردم و خانواده‌های دارای فرزند اوتیسم، لزوم استقبال بیشتر از تحقیقات تخصصی در این حوزه می‌باشد. امروزه استقبال مردم دنیا از تحقیقات در مورد اختلال طیف اوتیسم، باعث شده است تا سن شناسایی و تشخیص این اختلال بسیار پایین بیاید. باوجود تلاش‌های صورت گرفته در ایران، هنوز کمبود امکانات تحقیقاتی در زمینه‌های تشخیصی و کشف شاخص‌های زیستی برای اختلال اوتیسم، مانند نقشه‌برداری مغزی، روند پژوهش‌ها را با سرعت نسبتاً پایینی به‌پیش برده است. این مهم و فرهنگ‌سازی ضعیف در مورد تشویق خانواده‌های دارای فرزند طیف اوتیسم باعث شده است که سن تحقیقات در ایران به‌طور میانگین بالای ۷ سال باشد و زمان زیادی از شروع درمان و مداخلات مؤثر برای این افراد از دست برود. این در حالی است که در کشورهای پیشرفته سن تحقیقات در میان کودکان دارای اوتیسم در حدود ۵/۲ سال می‌باشد.
در نظر گرفتن این نکته نیز قابل‌تأمل است که بسیاری از والدین قبل از بروز اختلال در عملکردهای حرکتی و گفتاری فرزندانشان، به پزشک متخصص مراجعه نمی‌کنند که خود باعث از دست رفتن زمان طلایی مداخلات پزشکی برای کودکان دارای طیف اوتیسم می‌شود.
یکی از مشکلات مهمی که افراد دارای طیف اوتیسم با آن روبه‌رو هستند، انعطاف‌پذیری شناختی می‌باشد. به این معنی که این افراد نمی‌توانند به‌راحتی خودشان را با محیط اطراف، لحن افراد دیگر در صحبت کردن و احساسات مختلف وفق بدهند. یکی از راهکارهای مناسب برای جبران این مشکلات، آموزش قانون‌های مختلف به این افراد است که برای موقعیت‌های مختلف اجتماعی در نظر گرفته‌ شده‌اند.
امروزه اوتیسم و ابعاد آن روزبه‌روز در حال گسترش می‌باشد و حتی با رویکردهای نوین به‌جای نام‌گذاری اختلال برای اوتیسم از آن به‌عنوان کم‌توانی در ابعاد مختلف، یاد می‌شود. در اینجا نکته قابل‌بحث دیگر واژه‌ای به نام توان‌بخشی شناختی می‌باشد که چند سالی است که به حوزه درمانی آشنا برای بیماری‌ها و اختلالات مختلف رشدی و عصبی تبدیل‌شده است. امروزه در دنیا از توان‌بخشی شناختی به‌عنوان روشی که تنها به‌عنوان یک روش مکمل در کنار سایر مداخلات توان‌بخشی استفاده می‌شود، یاد نمی‌شود، بلکه به‌عنوان یک روش مداخله‌ای پایه برای دیگر روش‌ها در نظر گرفته می‌شود. اگر فرض کنیم که توان‌بخشی شناختی تنها در حافظه، توجه و ادراک خلاصه می‌شود و از توانمندی‌های اجتماعی و احساسی جدا می‌باشد، می‌توان به‌وضوح تصور کرد که نمی‌توان از فرد دارای اختلال طیف اوتیسم انتظار داشت که مثلاً با داشتن مشکلاتی در حافظه کوتاه‌مدت، توجه دیداری یا شنیداری و حافظه کاری، قادر به افزایش سطوح یادگیری در ابعاد مختلف باشد و شاید نادیده گرفتن این نکته، امری کلیدی در مورد بالا رفتن شکست‌های احتمالی در درمان‌ها و روش‌های مداخله‌ای، برای افراد دارای اوتیسم باشد.
توان‌بخشی شناختی با کمک گرفتن از رایانه و طراحی تمرینات تخصصی بر مبنای شبکه‌های عصبی درگیر در فرآیندهای شناختی مختلف نظیر توجه، حافظه و ادراک، توانسته تا با اندازه‌گیری‌های دقیق از عملکرد افراد و محاسبه زمان‌های دقیق عکس‌العمل، در جهت بهبود شبکه‌های پایه‌ای مغز برای انجام عملکردهای سطح بالا، قدم‌های مهمی را بردارد.

بااین‌وجود باید در نظر داشت که پیشرفت این حوزه از درمان بسیار به پیشرفت تکنولوژی وابسته می‌باشد و فهم بیشتر ما از مغز در آینده به ما برای هرچه زودتر حرکت کردن از سمت ابزارهای تحقیقاتی به سمت داشتن ابزارهای بالینی و تشخیصی کمک به سزایی خواهد کرد.

امین عبدالهی

کارشناس ارشد توانبخشی شناختی

منبع: فصلنامه آوای اتیسم شماره ۷


آوای اتیسمانجمن اتیسم ایرانتوانبخشی شناخیدکتر آناهیتا خرمیفصلنامهفصلنامه آوای اتیسمفصلنامه علی آموزشی اتیسم

مقالات مرتبط


اخبار انجمن
امید کودکان اتیسم
13/03/2018
مقالات
“TEACCH”درمان
17/02/2018
مقالات
فروشگاهی در بریتانیا “ساعتی آرام برای افراد دارای اتیسم” دارد
13/08/2018

پاسخ دهید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

پنج − 3 =

گزارش چکاپ افراد دارای اختلال طیف اتیسم
مقاله قبلی
آشنایی با شعب انجمن اتیسم ایران، شعبه‌ی کرمان
مقاله بعدی