تعریف: نشان‌دار شدن بیماران صعب‌العلاج (یا بیماران خاص و نادر) فرآیندی است که برای شناسایی، ثبت، و بهره‌مندی این بیماران از خدمات ویژه درمانی، دارویی و بیمه‌ای انجام میشود. این نشان‌دار شدن معمولاً از طریق سامانه وزارت بهداشت یا سازمان بیمه سلامت صورت می‌گیرد. افرادی که دارای یکی از ۱۰۷ بیماری خاص و صعب‌العلاج مصوب وزارت بهداشت از جمله اختلال طیف اتیسم هستند، می‌توانند در صورت داشتن بیمه پایه (تأمین اجتماعی، نیروهای مسلح، سلامت) از مزایای پیش‌بینی‌شده شامل پوشش خدمات درمانی، توانبخشی، حمایتی بهره‌مند شوند.
تا دسترسی فرد به خدمات (داروها- پاراکلینیک – توانبخشی- بستری- ویزیت و خدمات پزشکی مرتبط ) ویژه تسهیل گردد.
نحوه ی محاسبه: با مراجعه فرد به مراکز درمانی طرف قرارداد در زمان پرداخت سهم بیماران خاص به طور اتوماتیک کسر میشود.
نکته مهم: نشان‌دار شدن برای حمایت است، نه برای برچسب‌زنی منفی.این وضعیت محرمانه و محافظت‌شده است و فقط در اختیار مراکز درمانی و سازمان‌های مربوطه قرار می‌گیرد.
افرادی که دارای یکی از ۱۰۷ بیماری خاص و صعب‌العلاج ( اتیسم ) مصوب وزارت بهداشت هستند و در سایر سازمان‌های بیمه‌گر (تامین اجتماعی, نیروهای مسلح، سلامت) بیمه شده‌اند یا هیچ پوشش بیمه‌ای ندارند، می‌توانند با مراجعه به سامانه شهروندی سازمان بیمه سلامت برای بهره‌مندی از مزایای پیش‌بینی شده، ثبت‌نام کنند.
اگر فرد بدون هرگونه پوشش بیمه‌ای باشد، با مراجعه به سامانه شهروندی سازمان بیمه سلامت ایران می تواند با کلیک روی دکمه‌ی «سامانه‌ی شهروندی بیمه‌ی سلامت» ثبت‌نام کند و بعد از آن به مراکز بیمه‌ی پایه استان خود مراجعه کند تا در صورت نیاز مدارک بیمار تکمیل شود و در نهایت بتواند نشان دار شوند افرادی که اطلاعات آن‌ها از قبل در سامانه سازمان وجود دارد می‌توانند با درج کد ملی فرد بیمار و شماره موبایل ثبت شده در سامانه، نسبت به ثبت درخواست حمایت بیماری خاص و صعب العلاج از منوهای سامانه اقدام کنند. در این فرآیند، وضعیت فرد به‌عنوان «دارای بیماری خاص» در سامانه‌های بیمه‌ای نشان‌دار میشود.
فرآیند نشان دار شدن در سازمان تامین اجتماعی :
مراجعه به پزشک متخصص …………………………….. و ثبت درخواست و تکمیل پرونده توسط پزشک
مراجعه حضوری به سازمان تامین اجتماعی استان به همراه مدارک مبنی بر اتیسم بودن
مراجعه غیرحضوری و آنلاین به سایت معاون درمان سازمان تامین اجتماعی
مراحل نشان‌دار شدن در بیمه نیروهای مسلح برای افراد دارای اتیسم:
مراجعه اولیه: خانواده با در دست داشتن مدارک پزشکی مبنی بر تشخیص اتیسم توسط روانپزشک کودک و نوجوان یا پزشک متخصص مغز و اعصاب ، به همراه کارت بهزیستی یا کارت عضویت انجمن اتیسم ایران، به دفاتر خدمات بیمه نیروهای مسلح مراجعه می‌کنند. (در این مرحله حضور فرزند الزامی نیست.)
دریافت و تکمیل فرم: در دفتر بیمه، فرم مخصوص نشان‌دار شدن تحویل خانواده داده میشود تا توسط پزشک متخصص معالج کودک تکمیل گردد. در این فرم، پزشک نوع داروها و خدمات توانبخشی مورد نیاز را مشخص می‌کند.
بررسی و تأیید نهایی: پس از تحویل فرم تکمیل‌شده به شعبه بیمه، با توجه به نظر پزشک و ارزیابی شعبه، ممکن است حضور فرزند جهت معاینه یا تأیید نهایی درخواست شود.
صدور کد نشان‌دار: در صورت تأیید، کد نشان‌دار برای فرزند صادر میشود و از این مرحله به بعد، خدمات درمانی و توانبخشی مرتبط با اتیسم در پرونده بیمه ثبت و پوشش داده میشود
افرادی که اطلاعات آن‌ها از قبل در سامانه سازمان وجود دارد می‌توانند با درج کد ملی فرد بیمار و شماره موبایل ثبت شده در سامانه، نسبت به ثبت درخواست حمایت بیماری خاص و صعب العلاج از منوهای سامانه اقدام کنند.
در ادامه، روند و امکان انتخاب گزینه‌های بالای ۱۸ سال و پایین ۱۸ سال توضیح داده شده است:
خانوادههایی که بیمار خاص و صعب العلاج زیر ۱۸ سال دارند
ابتدا باید اطلاعات سرپرست بیمار در سامانه ثبت و فرد بیمار خاص به عنوان عضو خانوار، از طریق منوی مدیریت خانوار و سپس گزینه افزودن عضو اضافه شود.
سپس از سامانه خارج و مجدداً از طریق کد ملی بیمار خاص (فرد زیر ۱۸ سال) وارد سامانه شده و از طریق منوی ثبت بیماری خاص و صعب العلاج و زیر منوی درخواست حمایت دولت، نسبت به ثبت درخواست حمایت بیماری خاص و صعب العلاج برای فرد زیر ۱۸ سال اقدام کنند
متقاضیانی که اطلاعات آنان در سامانه سازمان بیمه سلامت ایران ثبت نشده است از جمله بیمه شدگان سایر سازمان‌های بیمه‌گر پایه(تامین اجتماعی, نیروهای مسلح، سلامت )، چنانچه بیمار خاص و صعب العلاج بالای ۱۸ سال داشته باشند، می‌توانند با ثبت کد ملی و شماره همراه بیمار به سامانه خدمات غیر حضوری وارد شوند و نسبت به ثبت بیماری خاص و صعب العلاج از زیر منوی “درخواست حمایت دولت” اقدام کنند.
