گفت‌و‌گو با سینا توکلی درباره خدمات سلامت روان ویژه والدین دارای فرزند طیف اتیسم

• ضرورت بهداشت و سلامت روان در والدین دارای فرزند طیف اتیسم چیست؟

استرس بخشی از والد بودن است و طبیعی است که بیشتر والدین استرس را تجربۀ استرس کنند؛ اما برای والدین کودکان با اختلال طیف اتیسم، استرس معمولاً به یک بخش غیرقابل‌ انکار روزانه تبدیل می‌شود. نتایج پژوهش‌­های اخیر حاکی از آن است که داشتن یک فرزند با اختلال طیف اتیسم، سلامت روان والدین را به­‌طور منفی تحت تأثیر قرار می­‌دهد. زمانی که والدین برای اولین بار متوجه وجود اختلال در فرزندشان می‌شوند، احساسات متفاوتی را تجربه می‌کنند. بهت­ زدگی، سرخوردگی، نگرانی، تردید و اندوه متداول‌ترین احساسات دوران دریافت تشخیص اتیسم فرزند هستند. والدیـن کـودکان بـا نیازهـای ویـژه نسـبت­بـه والدیـن کـودکان عـادی، نگرش‌های ناکارآمد، افـکار خودآینـد و هیجانـی منفـی بیشتری دارنـد. همچنین رشد عاطفـی ناکافی، دشـواری در سازمان‌دهی رفتـار و هیجـان و تجربـه هیجانـی منفـی از ویژگی‌های افرادی اسـت کـه از کودکی بـا نیازهــــای ویــژه مراقبت می­کنند. والدین بایسـتی بـا ایـن واقعیـت کنـار بیاینـد كـه كودكشـان شـرایطی دارد كـه او را تـا پایـان عمـر درگیـر می‌كنـد. بررسی‌ها نشـان می‌دهند کـه والدیـن کـودکان بـا اختلال طیـف  اتیسـم بیـش از والدیـن کـودکان بـا اختلال‌های روان‌شناختی دیگـر، در معـرض فشـارهای روانـی ناشـی از داشـتن کـودک ناتـوان قـرار دارنـد. همچنین، مادران کودکانی که علائم شدیدتری از اختلال طیف اتیسم دارند، سطوح بالاتری از استرس، اضطراب و افسردگی را نسبت­به پدران گزارش می­کنند. هنگامی که مادر و پدر در چنین شرایطی قرار می­گیرند، جدا از حمایت‌های عاطفی، نیازمند همراهی یک متخصص در مسیر پرپیچ‌وخم اتیسم هستند.

• واحد سلامت روان انجمن اتیسم ایران چه زمانی راه‌اندازی شد و چه خدماتی به والدین دارای فرزند طیف اتیسم می‌دهد؟

در سال 1402 با توجه به نیازسنجی صورت ­گرفته و لزوم رسیدگی به سلامت روان خانواده‌­ها، واحد سلامت روان با هدف ارتقای سلامت و بهداشت روان خانواده‌­های دارای فرزند با اختلال طیف اتیسم در انجمن اتیسم ایران ایجاد گردید. در پی آغاز به کار این واحد، خدمات ویزیت دوره‌ه­ای روان‌پزشک و مشاوره‌های روان­شناسی ویژه والدین به دیگر خدمات انجمن اتیسم ایران اضافه شدند.

• هزینه این خدمات برای خانواده‌ها چگونه است ؟

خدمات سلامت روان با حمایت نوددرصدی خیرین (مبلغ 50 هزار تومان فرانشیز در سال 1403 برای هر جلسه) به خانواده ارائه می‌شود.

• ارائه خدمت بعد از اعلام خانواده در چه بازه زمانی اجرا می‌گردد؟

این خدمات پس از اعلام نیاز خانواده به انجمن اتیسم ایران، ظرف مدت یک هفته تا 10 روز به خانواده ارائه خواهد شد.

• هر خانواده چند نوبت در سال می‌تواند از این خدمات استفاده کند؟

هر یک از اعضای خانواده می‌تواند به­صورت فصلی (بازه­‌های زمانی سه‌ ­ماهه) از خدمات روان­پزشکی استفاده کند. خدمات مشاوره و روان­ درمانی نیز در قالب 12-8 جلسه به خانواده‌­ها ارائه می­گردد.

• آیا تمامی اعضای یک خانواده می‌توانند از این خدمات استفاده کنند؟

تمامی اعضای خانواده (والدین، خواهرها و برادرها) که بالای 18 سال باشند می‌توانند از این خدمات استفاده کنند.

• خدمات چگونه و به چه صورتی ارائه می‌شود؟

خدمات سلامت روان طبق شرایط و درخواست خانواده، به‌صورت آنلاین و یا حضوری ارائه می‌شود.

• آیا این خدمات فقط مختص ساکنین تهران است؟

خیر، اعضای خانوادۀ تمامی اعضای انجمن اتیسم ایران در تهران و سایر شهرها می‌توانند از این خدمت استفاده کنند.

• آیا این خدمات فقط برای اعضای انجمن قابل‌ارائه است؟

بله، این خدمت فقط به اعضای خانواده‌های مددجویان عضو انجمن اتیسم ایران ارائه می‌شود.